-
1 πατρωος
I.ὁ отчим Plut.II.эп. πατρώϊος 3 и 2отцовский, отчий(σκῆπτρον Hom.; χρήματα Arph.; δῶμα Soph.; ἔθη NT.)
τὰ πατρῷα Lys. — отцовское наследство;ἥ ἀρχέ ἥ πατρῴα Xen. — владения отцов;γαία πατρωΐη Hom. — отечество, родина;οἱ θεοὴ πατρῷοι Soph. — родовые, семейные или отечественные (национальные) боги;γνώμη πατρῴα Soph. — отцовская воля;πατρῷοι φόνοι Soph. — отцеубийство;πατρῷα ὅρκια Soph. — данные отцу клятвы;π. ξεῖνος Hom. — отцовский, т.е. старинный друг;πατρῴα δόξα Xen. — слава отцов -
2 πατρῲος
πατρῲος, attisch auch 2 Endg., poet. und ion. πατρώϊος, väterlich, vom Vater herrührend, vom Vater ererbt, überkommen (Ammon. unterscheidet πατρῲα τὰ ἐκ πατέρων εἰς υἱοὺς χωροῠντα, πατρικοὶ δὲ ἢ φίλοι ἢ ξένοι, πάτρια δὲ τὰ τῆς πόλεως ἔϑη; vgl. B. A. 297 u. Herm. ad Eur. Med. p. 362), bes. von Gütern u. Besitzthum, σκῆπ τρον, τέμενος, ἔγχος, Il. 2, 46. 19, 387. 90, 391, ὅ τοι γενεῇ πατρώϊόν ἐστιν, Od. 1, 387, öfter, immer in der gedehnten Form, auch im fem, εὕδων ἐν γαίῃ πατρωίῃ, Od. 13, 188; πατρώϊον οἶκον, Hes. O. 374, ἀέϑ λων πατρωΐων, Pind. P. 4, 220, γαῖαν πατρωΐαν, Ol. 7, 75, u. öfter, auch πατρῴων οἴκων, N. 9, 14, πατρῴας γᾰς, P. 4, 290, u. so öfter, bes. im fem. Auch die Tragg. haben beide Formen, obwohl die kürzere vorherrscht, πατρωΐους δύας, πατρόϊον μόρον, Aesch. Ch 437; τὸν πατρῷον ἐς ϑρόνον καϑέζετο, Prom. 228, u. öfter in ähnlichen Verbindungen, aber auch μιαίνων παρϑενοσφάγοισιν ῥεέϑροις πατρῴους χέρας, Ag. 203. seine väterlichen Hände; Soph. κτῆσις, El. 1282, ϑρόνοι, 260, δόμος u. ä., auch οὐ πατρῴαν τὴν τέχνην ὲκόμπ ασας, 1492; πατρῴων ὁρκίων μεανημένος, des vom Vater abgenom menen Eides, Trach. 1213, γνώμης πατρῴας πάντ ' ὄπισϑεν ἑστάναι, Ant. 640, aber φόνοι πατρῷοι ist der am Vater verübte Mord, O. C. 994 El. 769, πατρῷ' ὁρῶσα πήματα, das Leid des Vaters, 250. In καϑ ηρέϑη παρῷος Οἰχαλία, Soph. Trach. 478, ist das vom Vater besessene, regierte Oech. bezeichnet, vgl. πατρῷον ἄστυ γῆς ἔχει O. R. 1450; Ant. 928; u. so ὦ πατρῴα γῆ ϑεοί τ' ἐγχώριοι, El. 67, u. öfter; vgl. ποῦ γῆς; πατρῴας εἴτε βαρβάρου, Trach. 235; auch Zeus heißt in Beziehung auf Herakles πατρῷος, 287. 750; allgemeiner ὦ ϑεοὶ πατρῷοι, El. 403 Phil. 921, die von den Vätern überkommen sind, die alten Götter des Geschlechtes; vgl. Ar. Vesp. 388; ἔστι σοι Ζεὺς πατρῷος; Plat. Euthyd. 302 b; Xen. Hell. 2, 4, 21 Cyr. 1, 6, 1 u. Sp., wie Plut. Alc. 2; εἴ τι κήδει τῶν πατρῴων ἀλφίτων, Ar. Nubb. 106; in Prosa: οἰκία, Plat. Charm. 157 e; κλῆρος, Legg. XI, 923 d; aber auch ἤϑη, IX, 855 a; ἀρχή, οἰκία, χώρα, Xen. An. 1, 7, 6. 3, 1, 11. 7, 2, 34; στρατηγήματα, Mem. 3, 5, 22; πατρῴα δόξα, Hell. 7, 5, 16; τὰ πατρῷα, das väterliche Erbe, oft bei den Rednern, Arist. pol. 5, 4 u. Sp. – 'Ημῖν πατρώϊόν ἐστι, Her. 9, 27, vgl. πάτριος u. πατρικός. – [Die mittlere Sylbe findet sich bei att. Dichtern zuweilen kurz gebraucht, vgl. Eur. Hec. 78 Troad. 164 Bacch. 1367 El. 1315, in Anapästen, und Alc. 259, im Choriambus.]
-
3 πατρῷος
πατρῷος, α, ον, also ος, ον A.Ag. 210(lyr.), E.Supp. 1147 (lyr.), etc. ; [dialect] Ep. and [dialect] Ion. [full] πατρώϊος, η, ον, the only form used in Hom., Hes., and Hdt.; the former first in Thgn.888, Pi.P.4.290, though both use the longer form, Thgn. 521, Pi.P.4.220 ; Thess. [full] πατρούεος (q.v.): ([etym.] πατήρ):—A of or from one's father, coming or inherited from him, σκῆπτρον, ἔγχος, Il.2.46, 19.387 ; τέμενος, δῶμα, οἶκος, 20.391, 21.44, Hes.Op. 376 ; ξεῖνος πατρώϊός ἐσσι παλαιός my old hereditary friend, Il.6.215 ;π. ἑταῖροι Od. 2.254
, 17.69 ; γαῖα πατρωΐη one's fatherland, 13.188, 251 ;πατρῴα γῆ Thgn.888
, Pi.P.4.290, S.El.67, etc.;π. οὖδας A.Ag. 503
; ; δῶμα, ἑστία, κοῖται, E. Or. 1595, Hec.22, S.El. 194 (lyr.); πατρώϊα one's father's goods, patrimony, Od. 17.80, 20.336, 22.61 ; τὰ π. Hdt.9.26, Ar.Th. 819, Lys. 27.11, v.l. in Arist.Pol. 1303b34 ;τὰ π. χρήματα Ar.Av. 1658
; , cf. S.El. 268, etc.; δοῦλοι π. Hdt.2.1 ;γέρεα Id.7.104
;θυσίαι D.Ep.3.30
codd. ;ἀρχή X.An.1.7.6
; π. δόξα hereditary glory, Id.HG7.5.16 (but πατρῴα καὶ παππῴα δόξα of our fathers and grandfathers, D.10.73) ; π. οἰκία, κλῆρος, And.1.62, Pl.Chrm. 157e, Lg. 923d, etc.;οὐσία Anaxandr.45
; ἡ εἰρήνη ἡ π. IG42(1).68.13 (Epid., iv B. C.) ;ἔχων π. ἡμῶν ὑποθήκην Sammelb. 7339.6
(i A. D.) ; π. θεοί tutelary gods of a family or people, as Apollo at Athens, S.Ph. 933, cf. Pl.Euthd. 302d, Arist.Ath.55.3, Sammelb.6262.5 (iii A. D.) ; Zeus among the Dorians, A.Fr. 162.3 ;πρὸς θεῶν π. καὶ μητρῴων X.HG 2.4.21
, cf. Th.7.69 : sg., Berl.Sitzb.1927.169 ([place name] Cyrene) ; Zeus was the θεὸς π. of Heracles, S.Tr. 288, 753 ; of Orestes, E.El. 671 ; Ζεὺς π. was also the god who protects parents' rights, Ar.Nu. 1468, Pl. Lg. 881d, etc.II = πάτριος, of or belonging to one's father,μῆλα Od.12.136
;π. πρὸς στάθμαν Pi.P.6.45
; π. ἄεθλοι imposed by him, ib.4.220; but π. ἆθλος of him, S.Ant. 856 (lyr.) ; π. γνώμη ib. 640 ; π. φόνοι, πήματα, Id.OC 990, 1196 ;π. χέρες A.Ag. 210
(lyr.), etc.; τὰ πατρώϊα the cause of one's father, opp. τὰ μητρώϊα, Hdt.3.53.—Gramm. distd. πατρῷος, as expressing patrimonial possession, from πάτριος as expressing hereditary manners, customs, institutions ; v. Ammon. Diff. s. v., AB297, Suid., etc.—The distn. holds in [dialect] Att. Prose ; but Hom. and Hdt. use πατρώϊος only, and in all these senses ; so also Trag. [ πάτριος shd. be restored in all passages in Trag. where the [ per.] 2nd syll. is made short in anap. and lyr., E.Hec.82, Tr. 162, Ba. 1368, El. 1315, Alc. 249 ; but γῆς ἀπὸ πατρωΐης ends a pentameter in IG12.978.]Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > πατρῷος
См. также в других словарях:
πατρώος — α, ο / πατρῷος, α, ον και πατρώιος, και επικ. και ιων. τ. πατρώιος, η, ον, και πατρόιος, και βοιωτ. τ. πατροῑος και πατρούεος, ον, ΝΜΑ ο προερχόμενος από τους προγόνους, πατροπαράδοτος, κληρονομικός («πατρῴα δόξα», Ξεν.) αρχ. 1. αυτός που ανήκει… … Dictionary of Greek